Ing
crita "Telaga Warna"
Tokoh
drama:
1. Raja Suwartalaya
2. Ratu Purbamanah
3. Gilang Rukmini
1. Raja Suwartalaya
2. Ratu Purbamanah
3. Gilang Rukmini
4.
Putri Ranti
5.
Penasehat
6. Tukang Emas
7. Rakyat
Narrator:
Di critakake ing jaman biyen, ing Jawa Kulon ana kerajaan kang kasebut Kratoning Kutatanggeuhan sing dipimpin déning Sang Prabu wicaksana saha arif yaiku Raja lan Ratu Purbamanah. Rakyatipun urip raharja, tentrem lan makmur. Ananging, Raja lan Ratu Purbamanah Suwartalaya durung dikaruniai anak. Mangkono, iku dadi kuatire Prabu Suwartalaya lan Ratu Purbamanah.
Scene 1
Ratu Purbamanah:
(Kang Sumelang lan nangis)
Raja Suwartalaya:
Dinda. Ora usah sumelang lan nangis terus. Yen dinda sedih terus kaya iki, Kanda uga melu sumelang.
Ratu Purbamanah:
Kepriye aku ora sumelang Kanda, wis akeh taun kita rabi nanging durung dikaruniai anak.
Penasehat :
Baginda, supados Ratu Purbamanah mboten sedih terus, kadospundi menawi Prabu mupu putra mawon. Mbok bilih saged ngirangi sumelangipun Ratu.
Ratu Purbamanah:
Ora! Aku ora arep duwe anak angkat!
Raja Suwartalaya:
Ya, pitutur. Aku uga ora bakal setuju kanggo mupu anak . Kanggo kita, luwih apik iku anak kandung ketimbang anak angkat.
6. Tukang Emas
7. Rakyat
Narrator:
Di critakake ing jaman biyen, ing Jawa Kulon ana kerajaan kang kasebut Kratoning Kutatanggeuhan sing dipimpin déning Sang Prabu wicaksana saha arif yaiku Raja lan Ratu Purbamanah. Rakyatipun urip raharja, tentrem lan makmur. Ananging, Raja lan Ratu Purbamanah Suwartalaya durung dikaruniai anak. Mangkono, iku dadi kuatire Prabu Suwartalaya lan Ratu Purbamanah.
Scene 1
Ratu Purbamanah:
(Kang Sumelang lan nangis)
Raja Suwartalaya:
Dinda. Ora usah sumelang lan nangis terus. Yen dinda sedih terus kaya iki, Kanda uga melu sumelang.
Ratu Purbamanah:
Kepriye aku ora sumelang Kanda, wis akeh taun kita rabi nanging durung dikaruniai anak.
Penasehat :
Baginda, supados Ratu Purbamanah mboten sedih terus, kadospundi menawi Prabu mupu putra mawon. Mbok bilih saged ngirangi sumelangipun Ratu.
Ratu Purbamanah:
Ora! Aku ora arep duwe anak angkat!
Raja Suwartalaya:
Ya, pitutur. Aku uga ora bakal setuju kanggo mupu anak . Kanggo kita, luwih apik iku anak kandung ketimbang anak angkat.
Narator:
Ratu Purbamanah isih nangis
Raja Suwartalaya:
Wis talah dinda, ojo nangis wae. Kanda bakal nyoba maneh. Kanda bakal menyang alas kanggo tapa supaya kita cepet dikaruniai anak.
Ratu Purbamanah isih nangis
Raja Suwartalaya:
Wis talah dinda, ojo nangis wae. Kanda bakal nyoba maneh. Kanda bakal menyang alas kanggo tapa supaya kita cepet dikaruniai anak.
Ratu Purbamanah:
Yen kudu mangkono. Dinda bakal ngrestoni Kakanda menyang alas kanggo tapa,. Dinda uga ndedonga. Ati-ati Kakanda.
Narrator:
Akhire Prabu tindak menyang alas kanggo tapa. Ing alas, Prabu ndedonga rina wengi, supaya dikaruniai anak.
Yen kudu mangkono. Dinda bakal ngrestoni Kakanda menyang alas kanggo tapa,. Dinda uga ndedonga. Ati-ati Kakanda.
Narrator:
Akhire Prabu tindak menyang alas kanggo tapa. Ing alas, Prabu ndedonga rina wengi, supaya dikaruniai anak.
Sawijining
dina, Ratu Purbamanah menyang kali karo dayang e, moro-moro ana keranjang sing
kinter amarga banyu kang mili santer, Ratu Purbamanah ngongkon dayang e supaya
njupuk keranjang iku. Ora disangka keranjang kuwi ana bayine. Ratu Purbamanah
ora peduli nanging dayang e maringi pituduh menawa kuwi wangsit saka Gusti.
Akhire dheweke nggawa bayi kuwi menyang istana lan ngrawat bayi iku kanthi
apik.
Sawetara
wis sesasi anggone ngrawat bayi temuan iku. Ratu Purbamanah ora nyangka yen
dheweke bakal uga andarbeni.
Sangang
sasi wis lelakon , Ratu Purbamanah nglairaké anak wadon.
Scene 2:
Ratu Purbamanah:
(Nggendong bayi)
Raja Suwartalaya:
Putri kita ayu ya, Dinda. Lan katon lucu banget
Ratu Purbamanah:
Ya Kanda. Kita kudu ngucap syukur marang Gusti, akhire kita di karuniai anak.
Raja Suwartalaya:
Ya dinda. Putri kita uga manis lan nggemesake
Mulane, kepriye yen kita wenehi asma Gilang Rukmini?
Ratu Purbamanah:
Ya kanda, Dinda setuju.
Ratu Purbamanah:
(Nggendong bayi)
Raja Suwartalaya:
Putri kita ayu ya, Dinda. Lan katon lucu banget
Ratu Purbamanah:
Ya Kanda. Kita kudu ngucap syukur marang Gusti, akhire kita di karuniai anak.
Raja Suwartalaya:
Ya dinda. Putri kita uga manis lan nggemesake
Mulane, kepriye yen kita wenehi asma Gilang Rukmini?
Ratu Purbamanah:
Ya kanda, Dinda setuju.
Narator: Raja lan ratu padha seneng-senenge, panasehat kraton teka .....
Penasehat :
Ampun Sang Prabu. Menika saking rakyat, dipun kentuni reni-reni hadiah kagem putri Sang Prabu. Rakyat sami bingah amargi lahiripun putri Sang Prabu.
Penasehat :
Ampun Sang Prabu. Menika saking rakyat, dipun kentuni reni-reni hadiah kagem putri Sang Prabu. Rakyat sami bingah amargi lahiripun putri Sang Prabu.
Raja Suwartalaya:
Matur nuwun, Pitutur
Narrator:
Ananging, Gilang Rukmini iki ora di asuh nganggo cara sing apik karo Prabu lan Ratu. Gilang tansaya dadi bocah sing manja lan nduweni sifat kang ala. Dheweke ora ragu kanggo ngomong kasar.
Matur nuwun, Pitutur
Narrator:
Ananging, Gilang Rukmini iki ora di asuh nganggo cara sing apik karo Prabu lan Ratu. Gilang tansaya dadi bocah sing manja lan nduweni sifat kang ala. Dheweke ora ragu kanggo ngomong kasar.
Beda
banget karo mbakyune Gilang Rukmini kang asma Putri Ranti. Dheweke dadi bocah
sing sopan lan nduweni sifat apik.
Ing
siji dina…….
Gilang Rukmini:
Hei
mbakyu! Umbahno klambiku iki!. (nguncalake klambi ing dadane Putri Ranti)
Putri Ranti :
Dek
Ruk opo yo kowe ora bisa dewe to! Ing istana iki yo ana dayang sing bisa
ngumbahake klambimu.
Gilang Rukmini :
Ora
bisa mbakyu! Ora……! Aku pengen kowe sing ngumbahke klambiku. Yen kowe ora gelem
aku bakal matur marang Ibu Ratu.
Putri Ranti :
Ya
dek. Aku bakal ngumbahake klambimu
Narator :
Gilang Rukmini mbendinane tansah
sewenang wenang. Akhire Prabu lan Ratu ora tego nyawang kelakuan anak e marang
mbakyune iku. Prabu lan Ratu nyeneni Gilang Rukmini lan agawe Gilang Rukmini
nesu. Banjur…..
Gilang Rukmini:
Heh
mbakyu ngertio yo kowe. Kowe ki dudu anak kandunge bapa lan ibu, sejatine kowe
ki mung anak asuh e bapa lan ibu
Putri Ranti:
Apa
pener kuwi ibu bapa? (kaget lan nangis)
Raja lan Ratu : (meneng lan cengo)
Gilang Rukmini:
Kuwi
bener mbakyu, kowe mung anak pungut. Kowe ora pantes manggon ing istana iki lan
oleh tresnane ibu lan bapa. Aku ora lila yen tresna ne ibu bapa kanggo aku kudu
di paro karo kowe
Putri Ranti :
(nangis
kejer)
Gilang Rukmini:
(nesu)
Wis aku wis ra betah. Aku kepingin mbakyu metu saka istana iki. Aku ora trima
yen Ibu lan bapa luwih sayang marang mbakyu.
Narator :
Putri
Ranti akhir e lunga saka istana. Prabu lan Ratu ora bisa nyegah lungane Putri
Ranti amarga Gilang Rukmini ngancem bakal lunga saka omah yen Prabu lan Ratu
nyegah lungane Putri Ranti
Dina liwat, putri tansaya dadi bocah
wadon enom ayu ing sakabèh jagat. Ing sawetara dina, sang Putri bakal 17 taun.
Rakyat ing jagat padha tindhak menyang istana. Padha nggowo macem-macem hadiah.
Raja nglumpukake peparingé rakyat banjur nyimpen ing kamar istana. Sing
mengkone, bisa digunakake kanggo kepentingan rakyate.
Raja mung njupuk setitik emas lan perhiasan. Dheweke nggowo emas iku menyang tukang emas
Raja mung njupuk setitik emas lan perhiasan. Dheweke nggowo emas iku menyang tukang emas
Scene
3
Raja Suwartalaya:
Pak, Sampeyan bisa nggawe kalung kang ayu kanggo putriku?
Tukang Emas:
Inggih saged , Baginda
Narrator:
Tukang Emas iku banjur nggawe kalung kanthi tenanan. Dheweke kepingin nggawe kalung sing paling ayu ing donya, amarga tresna marang putri.
Dina lahir akhire teka. Rakyat lokal padha menyang alun-alun istana. Nalika Raja lan Ratu Purbamanah teka, rakyat salam katon bungahake. Sarta sambutan liyan - liyan swara wis katon krungu. Nalika putri kang ayu ing ngarepe para tamu. Para tamu padha kagum marang keayunane.
Pak, Sampeyan bisa nggawe kalung kang ayu kanggo putriku?
Tukang Emas:
Inggih saged , Baginda
Narrator:
Tukang Emas iku banjur nggawe kalung kanthi tenanan. Dheweke kepingin nggawe kalung sing paling ayu ing donya, amarga tresna marang putri.
Dina lahir akhire teka. Rakyat lokal padha menyang alun-alun istana. Nalika Raja lan Ratu Purbamanah teka, rakyat salam katon bungahake. Sarta sambutan liyan - liyan swara wis katon krungu. Nalika putri kang ayu ing ngarepe para tamu. Para tamu padha kagum marang keayunane.
Scene
4
Bangsa:
(Njerit lan tepuk tanga)
Bangsa:
(Njerit lan tepuk tanga)
Horeeee
!! Horeeee !!! Raja lan Ratu wis teka!
Rakyat 1:
Wuaaah ayu ya, putrinipun Raja Suwartalaya.
Rakyat 2:
Ya. Aku dadi cemburu ndelenge
Narrator:
Raja banjur wungu saka kursi. Kalung sing endah wis di cekel dheweke. Banjur ...
Wuaaah ayu ya, putrinipun Raja Suwartalaya.
Rakyat 2:
Ya. Aku dadi cemburu ndelenge
Narrator:
Raja banjur wungu saka kursi. Kalung sing endah wis di cekel dheweke. Banjur ...
Raja Suwartalaya:
Gilang putri kinasih Rukmini, Dina lahirmu iki. Aku menehi kalung iki. Kalung iki paringane rakyat sajagad.. Rakyat kabeh padha tresna sanget. Padha ngaturake hadiah iki, amarga padha seneng kanggo ndeleng sampeyan tuwuh menyang diwasa. Nyandhango kalung iki, nak!
Narrator:
Putri nampa kalunge. Banjur ndeleng kalung iku sedhela. Banjur ...
Gilang Rukmini:
Aaahh !! Kalung apa iki?! Kalung iki elek! Aku ora arep nganggo! (Kalung di buwang)
Rakyat:
Haaahhhh ??? Kalung ayu digawe saka perhiasan emas dibuwang.
Gilang putri kinasih Rukmini, Dina lahirmu iki. Aku menehi kalung iki. Kalung iki paringane rakyat sajagad.. Rakyat kabeh padha tresna sanget. Padha ngaturake hadiah iki, amarga padha seneng kanggo ndeleng sampeyan tuwuh menyang diwasa. Nyandhango kalung iki, nak!
Narrator:
Putri nampa kalunge. Banjur ndeleng kalung iku sedhela. Banjur ...
Gilang Rukmini:
Aaahh !! Kalung apa iki?! Kalung iki elek! Aku ora arep nganggo! (Kalung di buwang)
Rakyat:
Haaahhhh ??? Kalung ayu digawe saka perhiasan emas dibuwang.
Narrator:
Kalung ayu iki bejat. Emas lan perhiasan emas, kasebar ing lantai. Kabeh wong saiki padha kaget. Ora ngandika. Kasepen. Dumadakan Ratu Purbamanah nangis amarga prilaku putrine. Rakyat melu nangis amarga ndeleng tindakake Ratu Purbamanah sing nangis. Akhire, kabeh nangis, sahengga istana kebak banyu amarga tangise kabeh rakyat.
Kalung ayu iki bejat. Emas lan perhiasan emas, kasebar ing lantai. Kabeh wong saiki padha kaget. Ora ngandika. Kasepen. Dumadakan Ratu Purbamanah nangis amarga prilaku putrine. Rakyat melu nangis amarga ndeleng tindakake Ratu Purbamanah sing nangis. Akhire, kabeh nangis, sahengga istana kebak banyu amarga tangise kabeh rakyat.
Ratu Purbamanah:
(Nangis)
(Nangis)
Narrator:
Dumadakan muncul sumber saka plataran. Banyu iku metu sing katon suwi tambah akeh.
Rakyat 1:
Haaahh ?? Ana banyu! Banyu! Banyu!
Rakyat 2:
Hahhh? Banyu dumadakan. Gawe blombang cilik!!
Rakyat 3:
Ora! Banjir iki! Banjir! Banjiir! Banjiiir! Banjiirr!
Narrator:
Sawise kedadean, wong njerit kebingungan, gupuh, wedi lan ......
Dumadakan muncul sumber saka plataran. Banyu iku metu sing katon suwi tambah akeh.
Rakyat 1:
Haaahh ?? Ana banyu! Banyu! Banyu!
Rakyat 2:
Hahhh? Banyu dumadakan. Gawe blombang cilik!!
Rakyat 3:
Ora! Banjir iki! Banjir! Banjiir! Banjiiir! Banjiirr!
Narrator:
Sawise kedadean, wong njerit kebingungan, gupuh, wedi lan ......
Rakyat:
Aaaaaaaaaaa…..
banjir gede banjir gede….
Gilang Rukmini :
Aaaa….
Tulung tulung……
Dumadakan istana iki kebak banyu
kaya bendungan. Banjur bendungan iku
tambah gede lan ndelepake istana. Banjur........, agawe bendungan banyu sing endah banget.
Jeneng
bendungan banyu saiki dikenal minangka Telaga Warna. Werna teka saka ing
bayangan saka alas, tetanduran, kembang, lan langit watara telaga. Nanging,
wong ngomong, werna teka saka kalung Putri Rukmini Gilang sing nyebar ing
ngisor sagara.